5.2. Kitap Okuma Neden Çok Önemli?

İlim öğrenmekten maksat, bilginin insanoğluna mürşit ve rehber olması ve öğrenilen şeylerle, insanî kemâlâta giden yolların aydınlığa kavuşturulmasıdır. Binaenaleyh, ruha mâl edilmemiş ilimler, sahibinin sırtında bir yük; insanı ulvî hedeflere yöneltmeyen mârifet de, bir kalb ve düşünce hamallığıdır…

***

     Okumak, öğrenmek demektir. Okumak, ilim demektir. O, anlama gücünü geliştirmek demektir. O, hayatın belli bir döneminde başlayıp biten bir etkinlik değildir. Bütün bir hayat boyunca sürüp gider. Okuma, bilgisizliği ve yanlış inançları yenen tek güçtür. “Okuma tutkuların en soylusudur.” O, insanın kendini tanımasıdır. Okuma, insanların birbiriyle olan ilişkilerini yönlendirir. Okumayı bilmeyenler çoğu kez nasıl davranacaklarını da bilemezler.

    Okumak insana niçin yaşadığını öğretir. O bazen ağlatır, bazen güldürür. Ama her hâlükârda insana, insan olduğunu hatırlatır. Okumak insana kendi iç dünyasını açar.Okumak insanın küçük dünyasının sınırlarını genişletir, onu kutlu insanlarla buluşturur, onların nasıl “kutlu” olduklarını fısıldar ve onlar gibi olmanın yollarını gösterir.

     Okumak, adeta uzun keyifli bir yolculuğa çıkmak gibidir. Önce bir menzil, bir güzergâh belirlenir. Yola çıkılır. Her adımda, her ilerlemede yolcunun aşkı büyür, heyecanı artar. O, giderek yolu da menzili de unutur. Sadece yürür, belki yürüdüğünü bile fark etmeden. Nice güzel yerler, güzel şeyler görür. Gördüklerini coşkusuna, bilgisine katarak ilerler.

     Kitap sayfalarında gezer bütün dünyayı. Kâh asr-ı saadete gidip Efendimiz’in (sallallahu aleyhi ve sellem) havasını teneffüs eder, sahabilerle tanış olur, kâh tarihin derinliklerinde dolaşır,kâh gelecek hakkında derin düşüncelere dalar. Neticede bilgisini artırarak, düş toplayarak, düşünce kovalayarak, sezgi gücünü zenginleştirerek bu yolculuk sürer gider. Büyük mütefekkir Cemil Meriç’e göre kitap: “Meçhule açılan bir kapı”, okuma ise:“İçimizdeki meçhul âlemin kapılarını açan bir anahtar”dır.

     Şanlı geçmişimizde çağlarını aydınlatan nice büyüğümüz hep bu anahtarla ilim ve irfan dünyalarını geliştirmişler ve bereketli bir hayat yaşamışlardır. Öyleyse bizler de okumalıyız. Okuma bizim için bir tutku hâline gelmeli.Neden mi? Çünkü;

 1- Kur’ân-ı Kerim, Okumaya Büyük Değer Veriyor

     Kur’ân-ı Kerim’de okuma ile alakalı geçen kelimeleri araştırdık. Karşımıza şöyle bir tablo çıktı: Kur’ân’da okumak manasına gelen “kıraat” kelimesi ve türevlerinden yazmak manasını ifade eden üç ayrı kelimeden 336, “ilim” kelimesi ve türevlerinden 780, “hikmet” kelimesi ve türevlerinden 117, “tefekkür” kelimesi ve türevlerinden 18, “akl”kelimesi ve türevlerinden de 49 kelime bulunuyor.

      Çok ilginç değil mi? Bu ifadelerden net bir şekilde anlaşılıyor ki, Rabbimiz okumaya çok ehemmiyet veriyor.

    Hepimizin bildiği Kur’ân’ın ilk emrinin “oku” olmasının yanında ismi “Kalem” olan ve “Nûn”‘a (mürekkepli hokka manasına geldiği de nakledilmiştir) kaleme ve yazıya yemin-

le başlayan bir sûrenin de varlığı ilmin önemini belirtmesi açısından kayda değerdir. Zira Kur’ân’da yemine konu olan şeylerin özelliklerinden biri, teşrif (şeref ve kıymetlerine işaret etmek) için kullanılmış olmasıdır.

    Şimdi isterseniz gelin okumanın ehemmiyetine dair sizin için seçtiğimiz âyetlerin bir kısmını beraberce okuyalım:

  1. “Allah hikmeti dilediğine verir, kime hikmet verilmişise, şüphesiz ona çokça hayır verilmiştir. Bundan ancak akıl sahipleri ibret alır.”184

     2. “(Ey Muhammed), de ki: Hiç bilenlerle bilmeyenlerbir olur mu?”185

     3. “Allah’ın kulları arasında O’ndan (hakkıyla) korkanlar, (ancak) âlimlerdir.”186

    4. “(…) Allah içinizden inanmış olanları ve kendilerine ilim verilenleri derecelerle yükseltsin. Allah işlediklerinizdenhaberdardır.”187

     5. “Her ilim sahibinden üstün bir âlim bulunur.” 188

    6. “(Ey Muhammed) De ki: Rabbim ilmimi artır.” 189 Burada daha pek çok âyet yazabiliriz. Ama biz çok uzatmamak için aşağıdaki âyetlerle yetinmiş olalım:

    7. “Musa yiğitlik çağına erip olgunlaşınca Biz Ona hikmet ve ilim verdik. Biz iyilik edenleri işte böyle mükâfatlandırırız.”190

   8. (Şüpheye en ufak yer yok) O (Kur’ân), kendilerine ilim nasip edilenlerin kalblerini aydınlatan parlak ayetlerdir. Evet, Bizim âyetlerimizi zalimlerden başkası inkâr etmez.”191

   9. “Bununla beraber müminlerin hepsinin topyekun sefere çıkmaları uygun değildir. Öyleyse her topluluktan büyük kısmı savaşa çıkarken, bir takım da din hususunda sağlam bilgi sahibi olmak, dinî hükümleri öğrenmek için çalışmalı ve savaşa çıkanlar geri döndüklerinde kötülüklerden sakınmaları ümidiyle onları uyarmalıdır.”192

   10. “Tevrat’ın mesajını ulaştırma ve onu uygulama yükümlülüğünü kabul ettikleri halde, sonra bu yükümlülüğü yerine getirmeyenler, tıpkı ciltlerle kitap taşıyan merkebe benzer. Allah’ın âyetlerini yalan sayan kimselerin düştükleri durum ne feci! Allah böylesi zalim gürûhu, felâha ve hidaye te erdirmez.”193

     11. “De ki: “İster inanın ona, ister inanmayın. Şu bir gerçektir ki daha önce kendilerine ilim verilenlere Kur’ân okununca derhal yüzüstü secdeye kapanırlar.”194

      12. “Allah’tan başka tanrı bulunmadığına şahit bizzat Allah’tır. Bütün melekler, hak ve adaletten ayrılmayan ilim adamları da bu gerçeğe, Aziz ve Hakîm Allah’tan başka tanrı olmadığına şâhittirler.”195

        2- Peygamber Efendimiz Bizden Okumamızı İstiyor

   Hadis kitaplarına baktığımızda Peygamber Efendimiz’in(sallallahu aleyhi ve sellem) pek çok hadislerinde ilmi, âlimi ve ilim öğrencisini övdüğünü, biz ümmetini ısrarla okumaya ve ilme teşvik ettiğini görüyoruz.

   İlim talebinin her Müslüman’a farz olduğunu196 söyleyen Efendimiz, başka bir hadislerinde ilmin mü’minin yitiği olduğunu ve onu nerede bulursa hemen alması gerektiğini ifade buyuruyor.197

  Efendimiz, ahirette âlimlerin mürekkebinin şehitlerin kanı ile tartılacağını ve âlimlerin mürekkebinin şehitlerin kanına üstün geleceğini,198 peygamberlerin âlimler üzerinde iki derece, âlimlerin ise şehitler üzerinde bir derece üstünlüğü olduğunu vurguluyor.

    Başka bir hadislerinde, “İlim talep etmek niyetiyle evinden çıkan her talebenin üstüne melekler kanat gererler ve Allah ona cennetin yolunu kolaylaştırır. Âlim için göklerde ve yerde bulunan her şey, denizde balığa varıncaya kadar istiğfarda bulunur. Âlimin âbid (yani ibadetle meşgul olan) üzerindeki üstünlüğü, dolunay durumundaki ayın diğer yıldızlara üstünlüğü gibidir. Âlimler peygamberlerin varisleridir. Peygamberler para-pul miras bırakmazlar, ama ilim bırakırlar. Ancak kim de ilim elde ederse nasibin bolunu elde etmiş olur.”200 buyuran Allah Resûlü, zaman zaman da “Allah’ım, bana öğrettiklerinden beni yararlandır; bana yarar sağlayacak ilim öğret, ilmimi artır.”201 şeklinde Allah’a dua ediyordu.

      Bizden açık bir dille kitap okuyup ilim öğrenmemizi isteyen Peygamberimiz, devamla, “Allah, ilimle bir kısım milletleri yükseltir, hayırda komutan ve önder yapar, onların iz-

lerinden gidilir ve fiillerine uyulur.”buyuruyor.

    “Âlimin âbide (ibadet eden kula) karşı yetmiş derece üstünlüğü vardır. Her iki derece arasındaki mesafe, dünya ile gökyüzü arasındaki mesafe gibidir.”

       Peygamber Efendimiz okumayı teşvik ettiği gibi aynı zamanda okuma neticesinde elde edilen bilgilerin başkalarıyla paylaşılmasını da istiyor: “Sadakanın en değerlisi, Müslüman’ın

ilim öğrenip, Müslüman kardeşine öğretmesidir.”204

     “Allah, melekler, arz ve semada bulunan her şey, yuvasındaki karıncaya, denizdeki balığa varıncaya kadar (bütün canlılar) halka hayır öğreten muallime dua ederler.”205

Konuyla alâkalı daha pek çok hadisi şerif var elbette. Biz daha fazla uzatmamak için detaylı bilgi edinmek isteyenleri hadis kitaplarına bakmalarını tavsiye edip bu faslı geçiyoruz.


Konuya ilişkin Kahoot’a buradan ulaşabilirsiniz ;

Sevgini paylaş

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir