3.4 Görgü ve Saygı Kuralları (Adabı-ı Muaşeret)

1- Yemek Yeme Adabı :

Rabbimiz, Kuranı Kerimde biz kullarına verdiği nimetlerden yiyip içmemizi, ancak israf etmememizi ifade buyurmaktadır. Yemek yerken adap kabilinde su hususlara azami dikkat edilmelidir: 

  • 1. Yemekten önce ve sonra mutlaka eller yıkanmalı.
  • 2. Yemeği sağ elle yemeli, baslarken besmele çekmeli, önünden yemeli ve yemek bitince „Elhamdülillah“ denmeli… Hz. Ömer b. Ebi Seleme (radiyallahu anh) anlatıyor: Ben Resulullahin (sallallahu aleyhi ve sellem) eğitim ve gözetimi altında henüz bir çocuktum. Yemek kabından gelişi güzel yiyordum. Bunun üzerine bana: „Ey çocuk! Besmele çek, sağ elinle ve önünden ye!” buyurdu. Artık ondan sonar hep öyle yedim. 
  • 3. Besmele unutulmuş olup yemek esnasında akla gelirse, “Bismillahi evveluhu ve ahirahu” denilir. 
  • 4. Yerken acele edilmemeli, yemek iyice çiğnenmeli, lokmalar peş peşe yutulmamalı. 
  • 5. Yemeğe önce yaşça veya mevkice büyük olan kişinin başlaması uygundur. 
  • 6. Önündeki yemeği soğutmamak için, yemeğin içine üflenmemeli. Başkalarında tiksinti uyandıracak hal ve tavırlarda bulunmamalı. Ağızda yemek varken konuşmamalı ve gülmemeli. 
  • 7. Başkasının lokmasına ve yediğine bakmamalı. 
  • 8. Yemeği yapana teşekkür etmeli. Sofra kurulurken ve kaldırılırken yardımcı olunmalı. 

Mesela bir mecliste/ortamda yaşça büyük olanın önce konuşması, söz hakkı bize geldiğinde konuşmamız görgü kuralıdır. Veya masa toplamada olduğu gibi değişik işlerde de yapılması gereken bir iş varsa o işten kaçmamalı, tam tersine yardımcı olmalıyız. 

2- Tuvalet WC Adabı :

  •  Tuvalete girmeden önce çorapların çıkarılması ve paçaların sıvanması. 
  • Tuvalete sol ayakla girilmeli sağ ayakla çıkılmalıdır. Avret mahallimiz kıbleye karşı gelmemeli. 
  • Kapı ve muslukların açılıp kapanmasında sağ el kullanılmalı ve taharet işi sol el ile yapılmalı. 
  • Oturarak küçük tuvalet yapılmalı.
  • İçeride konuşulmamalı, dini mesele düşünülmemelidir.
  • uvaletten çıkarken görmek istediğimiz şekilde bırakılmalı.
  • Çıktıktan sonra eller ve ayaklar yıkanmadan salon ve odalara girilmemeli.
  • En az 40 adım atılmadan abdest alınmamalı. (Erkekler)

3- Banyo Adabı :

  • Banyo peştamal (şort) ile yapılmalı veya avret mahallimizi kapatacak giyeceklerle yapılmalı. Banyo yaptıktan sonra banyo temiz ve güzel görünecek şekilde bırakılmalı.
  • Haftada bir tırnak, iki haftada bir koltuk altı ve avret yeri temizlenmeli.
  • Sol ayakla girip sağ ayakla çıkılmalıdır. Kıbleye karşı ön ve arka tarafımız gelmemelidir. Çamaşırlarımızı banyoda bırakmamalı. Banyoda konuşmamalı ve bir şey yememeli.
  • Lavabo ve ortalığın temiz, tertipli ve düzenli olarak bırakılmasına özen gösterilmeli.
  • Gusül abdesti almadan banyodan çıkılmamalı. Banyoda uzun süre durulmamalı
  • Banyo misafirin olmadığı vakitler yapılmalı. 

3- Konuşma ve Dinleme ADABI :

  • Küfürlü ve argo kelimeler konuşulmamalı. Bilmediğimiz konularda rastgele konuşmamalı Üstünlük taslayarak konuşmamalıyız. Konuşma ile tebessüm iç içe olmalı.
  • Dedikodu (Gıybet) olacak sözlerden kaçınılmalı. Bir büyüğünüz konuşurken patavatsızlık yapmamalı.
  • Kalp kırıcı sözler sarf etmemeli. Büyüklere siz diye hitap etmeli.
  • Birisi konuşurken ona saygısızlık etmemeli. Topluluk içinde başka bir grup teşkil etmemeli. (Fiskos yapmamalı)
  • Sadece başkalarını güldürmek için konuşmamalı. Konuşmalarımızın tümünde espriye yer verilmemeli.
  • Birisiyle konuşurken yüzüne bakarak konuşmalı. Alay edici ve küçük düşürücü konuşmalardan sakınmalıyız.
  • Lakap takılmamalı. Birisi konuşurken meclisten kalkmamalıyız.
  • Konuşmayı sonuna kadar sabır ve saygıyla dinlemeliyiz.

4- Selam verme Adabı :

Selam insanlar arası kaynaşmayısağlayan, sevgiyi artıran bir dostluk alametidir. Ayni zamanda sünnettir. Selami vermek sünnet, almak ise farzdır. Bir hadisi şerifte söyle buyurulur: ”Siz iman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş olmazsınız. Size bir şey göstereyim mi ki, onu yaptığınız zaman birbirinizi sevmiş olursunuz: Aranızda selamı yayınız.”

  1.  Bir topluluğun yanına girilirken konuşulmadan önce „es-selamu aleykum“ diye selam verilir. 
  2. İçinde insan olmayan bir yere girildiğinde „esselamu aleyna ve ala ibadillahissalihin“ denir.
  3. Karşılaşıldığında selam verildiği gibi, ayrılırken de selam verilebilir. Zira Resulü Ekrem (sallallahu aleyhi ve sellem):“Sizden biriniz, meclise geldiği zaman selam verdiği gibi, ayrılırken de selam versin.“ buyurmaktadır.
  4. Karşılasan iki kişiden küçük olan büyüğe, az olan topluluk çok olan topluluğa, biniti üzerinde olanlar yayalara, yürüyenler oturanlara, arkadan gelenler önden gidenlere selam verirler.
  5. Bir topluluğa verilen selama: „Ve aleykümüsselam“ diye içlerinden birisi karşılık verirse, diğerlerinden selam alma görevi düşer, ama hiçbiri karşılık vermezse, hepsi sorumlu olur.
  6. Selam vermekte „merhaba“ lafzı da kullanılmıştır. Resulü Ekrem (sav) misafirlerine „merhaba“ demiştir. „Rahabe“ fiilinden gelen bu söz „Genişlik ve rahatlığa kavuştun, huzur içinde oturabilirsin“ manasındadır.
  7. Selama hemen cevap vermeli, mümkün olduğunca cevabımızı selam verene duyurmalıdır.
  8. Selam veren kişinin selamı duymamazlıktan gelinmemelidir.

Konuya ilişkin Kahoot’a buradan ulaşabilirsiniz ;

Sevgini paylaş

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir